Filipów to spokojna wieś położona w północno-wschodniej Polsce, w województwie podlaskim, na terenie powiatu suwalskiego. Jest siedzibą gminy i leży w otoczeniu malowniczych jezior, lasów i pól – typowego dla Suwalszczyzny krajobrazu, który od lat przyciąga turystów szukających autentycznych miejsc, nietkniętych przez masową turystykę.
Miejscowość usytuowana jest nad rzeką Rospudą – jedną z najczystszych i najbardziej malowniczych rzek w regionie – co nadaje jej wyjątkowego uroku. Rzeka, jeziora i pagórkowaty teren sprawiają, że Filipów od wieków łączył funkcję osady rolniczej, handlowej i rekreacyjnej.
Początki i rozwój
Choć dziś Filipów to wieś, jego historia sięga XVI wieku, kiedy to funkcjonował jako miasto. Powstał na terenie dawnych osad Szembelowo i Dowspuda, które założyli litewscy bojarzy. W 1570 roku król Zygmunt August nadał osadzie prawa miejskie oraz herb – raka, co miało symbolizować czystość wód Rospudy i bogactwo rybne tego rejonu.
Miasto rozwijało się dynamicznie. Działały tu jarmarki, rzemiosło, a nawet gimnazjum – jedno z pierwszych na tych terenach, założone z inicjatywy królewskiego lekarza. Przez pewien czas Filipów był też ośrodkiem religijnym – istniała tu silna wspólnota braci polskich (arian), co świadczy o otwartości i zróżnicowaniu kulturowym ówczesnych mieszkańców.
W cieniu historii
W 1656 roku okolice Filipowa były świadkiem krwawej bitwy między wojskami polsko-litewskimi a armią szwedzko-brandenburską. Choć wydarzenie to przeszło do historii, dla lokalnej społeczności przez długi czas było symbolem upadku i trudnych czasów.
W XIX wieku, po upadku powstania styczniowego, w ramach represji carskich, Filipów został zdegradowany do rangi wsi – prawa miejskie odebrano mu w 1870 roku. Od tej pory miejscowość rozwijała się już bez miejskich przywilejów, ale zachowała wiele z dawnych funkcji.
Dziedzictwo i zabytki
Choć Filipów formalnie nie jest miastem, zachował układ przestrzenny typowy dla małych miasteczek. W centrum znajduje się rynek z klasycystycznym kościołem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, wzniesionym w pierwszej połowie XIX wieku. Świątynia zachwyca swoją prostotą i elegancją, a jej wnętrze kryje barokowy ołtarz z XVII wieku – pozostałość po wcześniejszym kościele.
W miejscowości znajdują się również pozostałości cmentarzy innych wyznań – mariawickiego i ewangelickiego – co przypomina o wielokulturowym charakterze dawnych Filipowa. Spacerując uliczkami wsi, wciąż można dostrzec dawne domy rzemieślników i kupców, które choć proste, mają swój niepowtarzalny klimat.
Przyroda i rekreacja
Jednym z największych atutów Filipowa jest jego położenie w sercu przyrody. W najbliższej okolicy znajdują się czyste jeziora rynnowe – Kamienne, Garbas, Długie i Rospuda Filipowska – które oferują doskonałe warunki do kąpieli, wędkowania i sportów wodnych. Okoliczne lasy pełne są grzybów, jagód i dzikiej zwierzyny, a przyrodnicza cisza sprawia, że można tu naprawdę odpocząć.
Przez gminę przebiegają liczne szlaki piesze i rowerowe. Można stąd dotrzeć do atrakcyjnych zakątków Suwalszczyzny – takich jak Wigierski Park Narodowy, dolina Rospudy czy tereny Jaćwingów. Latem Filipów odwiedzają turyści z całej Polski, przyciągani naturalnym pięknem i lokalną gościnnością.