Kanał Augustowski, monumentalne dzieło inżynieryjne, zostało zrealizowane w okresie 1824-1838, a jego uroczyste oddanie do użytku miało miejsce w roku 1839. Stanowił on najambitniejszy projekt infrastrukturalny na terenach Polski w pierwszej połowie XIX wieku. Powołanie tego kanału było bezpośrednią odpowiedzią na konflikt celny między Królestwem Polskim a Prusami, który spowodował potrzebę poszukiwania alternatywnych dróg handlowych. W obliczu ograniczeń dostępu do Morza Bałtyckiego, władze polskie i rosyjskie zwróciły się ku możliwościom, jakie oferował transport wodny śródlądowy. Koncepcja zakładała stworzenie żeglownej trasy z Wisły (przez Narew i Biebrzę) do Niemna, omijając pruski Gdańsk. Kluczową rolę w projektowaniu i realizacji tego przedsięwzięcia odegrał gen. Ignacy Prądzyński.
Muzeum Ziemi Augustowskiej
Muzeum Ziemi Augustowskiej, mieszczące się w malowniczym, drewnianym dworku z 1829 roku, który niegdyś pełnił funkcję Zarządu Portu w Augustowie, oferuje bogatą ekspozycję poświęconą historii Kanału Augustowskiego. Ten imponujący obiekt inżynieryjny rozciąga się na długości 101,2 km, przecinając terytoria Polski i Białorusi. Na całej długości kanału wybudowano łącznie 18 śluz, z których 14 znajduje się po stronie polskiej. Dziewięć z tych śluz zachowało swój oryginalny wygląd. Większość śluz charakteryzuje się pojedynczą komorą, jednak śluza w Paniewie wyróżnia się swoją dwukomorową konstrukcją, podczas gdy na białoruskim odcinku, w Niemnowie, znajduje się wyjątkowa śluza czterokomorowa. Złożoność konstrukcji poszczególnych śluz była podyktowana koniecznością pokonania różnic w poziomach wody między kolejnymi odcinkami kanału, z najmniejszym spadkiem wynoszącym 0,8 m a największym osiągającym prawie 10 m.
Mimo upływu lat oraz zniszczeń wynikających z działań wojennych, Kanał Augustowski zachował swój autentyczny charakter. Do dziś przetrwały liczne, obecnie zabytkowe mechanizmy. Na przykład, obsługa śluz nadal odbywa się przy użyciu manualnych lewarek do otwierania luk w bramach, co jest praktyką niezmienioną od XIX wieku. Kanał Augustowski, wraz z rzeką Czarną Hańczą, dzięki swojemu historycznemu i naturalnemu pięknu, stanowi jedną z najbardziej renomowanych tras kajakowych w Polsce, a także jest popularny wśród pasażerskich rejsów statkowych. Jego wyjątkowa wartość historyczna i inżynieryjna zaowocowała wpisaniem na listę polskich Pomników Historii, a także prowadzone są starania o uznanie kanału za obiekt światowego dziedzictwa UNESCO.